“Wycofać te doświadczenia osobiste”. Spotkanie wokół książki Gerszona Taffeta

“Zagłada Żydów żółkiewskich” Gerszona Taffeta to kolejna publikacja w ramach krytycznego wydania prac Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, opublikowana przez Żydowski Instytut Historyczny. O autorze i jego dziele mówiły 19 lutego podczas spotkania z Muzeum Polin prof. Natalia Aleksiun z Touro College w Nowym Jorku oraz dr Ewa Koźmińska-Frejlak z ŻIH. Dyskusję prowadził dr Michał Trębacz […]

Opowieść o nieistniejących Nalewkach

Kilka lat temu na chwilę odkopano na Muranowie ruiny pasażu Simonsa. Zza ogrodzenia można było zajrzeć do świata, który istniał tu przed nami i – chociaż nie wróci – daje o sobie znać przy okazji różnego rodzaju robót drogowych. Czerwone cegły zasypane ziemią układają się w kształty dawnego istnienia, które miało zostać zapomniane, ale nie […]

Mężczyźni oczekiwali od nich zachowawczości. Głos kobiet w poezji jidysz

Nowa książka Joanny Lisek, poświęcona poetkom jidysz, jest ważna dla wszystkich kobiet. Od lat trwają przecież wysiłki, by ich dzieje włączyć do dziejów całej ludzkości. Przypomniała o tym Agnieszka Żółkiewska, prowadząca spotkanie z autorką w Księgarni na Tłomackiem 31 stycznia. – Ta książka odkrywa dla nas dziedzictwo literatury jidysz – zaznacza Agnieszka Żółkiewska. – Pokazuje, […]

Książka “Policjanci” – dobrze odrobiona lekcja trudnego fragmentu historii

Książka “Policjanci” Katarzyny Person to ciekawa praca oparta ma solidnej podstawie źródłowej oraz gruntownej kwerendzie archiwalnej. Publikacja ta rzuca nowe światło na często omawianą, ale nie do końca poznaną – i nadal wzbudzającą wielkie kontrowersje – historię policji żydowskiej oraz jej rolę w nadzorze nad ludnością getta. Zagadnienie dotyczące stopnia własnej sprawczości policjantów wciąż wywołuje […]

„Wielkanoc” Stefana Otwinowskiego

„Wielkanoc” Stefana Otwinowskiego w czasach sporów o „polską odpowiedzialność” za to, co wydarzyło się w czasie okupacji, jest utworem, o którym warto przypomnieć. Dramat, który powstawał w czasie wojny i po niej, pokazuje, że współcześni historycy, odkrywając złożoność relacji polsko-żydowskich, nie opisują czegoś, co nie byłoby znane ludziom żyjącym w tamtym okresie. Wydanie tej książki […]

Na aryjskich papierach. Autobiografia Zbigniewa Ryszarda Grabowskiego

Żył w ciekawych czasach, a o najtrudniejszych latach starał się długo zapomnieć. Swoje wspomnienia spisał w książce, wydanej właśnie przez Żydowski Instytut Historyczny. O publikacji „W skorodowanym zwierciadle pamięci” Zbigniewa Ryszarda Grabowskiego mówili jego najbliżsi 25 stycznia podczas spotkania na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie wojny Zbigniew miał dokumenty wystawione na nazwisko Szychowski, a jego rodzice […]

„Koniec wojny nie położył kresu antysemityzmowi”

„Znalezione w lesie, u chłopa, przyszły zza Buga” – to niektóre z kategorii, jakie nadawano żydowskim dzieciom zaraz po wojnie. Ich losy, opisane w dokumentach Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, przeanalizowała Helena Datner. Książkę „Po Zagładzie” wydał Żydowski Instytut Historyczny. Żydowskie dzieci przeżyły wojnę w ukryciu lub „za Bugiem”. Większość z nich zginęła zamordowana przez […]

„Możliwość kontaktu z książką”

O książkach, rynku literatury, księgarniach kameralnych oraz tej jednej na Tłomackiem, rozmawiamy z Karoliną Krakowską, księgarką. Co teraz czytasz? „Czarne liście” Mai Wolny. To dobra lektura, niezbyt wymagająca, a jednocześnie ciekawa. Panuje powszechne przekonanie, udowodnione różnymi badaniami, że Polacy nie czytają książek. Zgadzasz się z tym? Operujemy w pewnej niszy, a nasza księgarnia jest dodatkowo […]

„Niemiec nie jest człowiekiem”

Szymon Datner był więźniem getta w Białymstoku. Tam zostały zamordowane jego żona i dwie córki. On przeżył wojnę, a w 1946 opublikował pierwszą pracę naukową poświęconą zagładzie białostockiego getta oraz walce podejmowanej przez Żydów. „Nazwać Niemca człowiekiem – to haniebny policzek dla ludzkości, nazwać Niemca Europejczykiem – to obelga dla starego kontynentu, który symbolizował sobą […]

Nieobecna synagoga na Tłomackiem

Zbudowano ją pod koniec XIX wieku, dlatego zaraz po wojnie nie uznano jej za zabytek. Przez lata tylko kupa gruzu przypominała o tym, że na Tłomackiem stała niegdyś Wielka Synagoga. Zburzona, zapomniana, zabudowana. Wycięta z miejskiej pamięci. Numerek z szatni, świecznik, fragmenty filarów – te ostatnie ślady Wielkiej Synagogi znajdują się dziś w Żydowskim Instytucie […]