Jak napisać o książce, przy której wzruszałam się niemal na każdej stronie? Jak pisać o uczuciach, jakie wzbudzały we mnie zdjęcia zamieszczone w „Fałszerzach pieprzu”? Najpierw kręciła się w oku łza, a potem pojawiała zazdrość. Bo autorka ma takie zdjęcia, a ja nie. Nic nie wiem o przed-obozowym życiu mojego dziadka i jego rodziny. I […]
„Boże, jeśli jesteś, spraw, aby nie było już więcej takich lat. Wysłuchaj nas, bo nie możemy dłużej znosić mrozów ani głodu. Daj nam, Boże, więcej chleba, kartofli i węgla” – pisała „dziewczynka nr 56” w swoim pamiętniku prowadzonym w Domu Sierot w 1918. Stefania Wilczyńska, pani Stefa, robiła wszystko, by dzieciom niczego nie zabrakło. Mimo […]
Ingeborg Bachmann pod koniec wojny mieszkała w Vellach. Była maturzystką, która nie chciała umrzeć podczas nalotu aliantów w dusznej piwnicy wraz z tłumem obcych osób. Wkrótce poznała Jacka Hamesha, brytyjskiego żołnierza, z którym połączyła ją przyjaźń. Jej “Dziennik wojenny” oraz jego listy ukażą się nakładem wydawnictwa Czarne. Książka będzie miała swoją premierę 11 marca. “Niski […]
Można przeżyć Auschwitz, można przetrwać wszelkie cierpienia, jakie w tym miejscu czekały więźniów, można wyjechać daleko, a jednak tak naprawdę nie można opuścić Auschwitz. Otto Dov Kulka pisze tym wyraźnie w swojej książce – Auschwitz już na zawsze pozostanie z tymi, którzy przeżyli. Z nimi i w nich. Otto mieszkał z rodzicami w Czechach. Tam […]
„Getto warszawskie nie ma cmentarza. Kości żołnierzy żydowskich są zmieszane z cegłami zburzonego miasta. Proch spalonych ciał zmieszany z ziemią. Nie ma grobów, nie ma kamiennych tablic. I nie ma człowieka z jego imieniem i nazwiskiem, z opowieścią najkrótszą, kim był i jak żył,” pisał we wstępie do książki Anki Grupińskiej Marek Edelman w 2002 […]
W jednym z opowiadań Borgesa jest taka piękna scena: oto do siedemdziesięcioletniego autora Alefa przysiada się na ławce przed uniwersytetem Harvarda młody chłopak, informując genialnego Argentyńczyka, iż ma przed sobą siebie – siebie w wieku lat dwudziestu. Następnie Tamten zaczyna starcowi ze swadą wyjaśniać, jak to jest być Jorge Luisem Borgesem u progu dorosłości; autor […]
“Tyle lat ukrywałam, że jestem Żydówką… Pod koniec okupacji, w 1944 roku, miałam taki sen: jestem Murzynką. Jest zima, ubieram się ciepło, aby jak najwięcej zakryć. Pończochy, czapka, rękawiczki na czarne ręce… Ale co zrobić z twarzą?” mówi jedna z bohaterek najnowszej książki Anki Grupińskiej. Co zrobić z twarzą? Co zrobić ze swoim żydostwem, z […]
Na pierwszy rzut oka jest to książka o architekturze, technologii budowy domów i cegłach. Czy coś takiego może poruszać czytelników? Może, zwłaszcza jeśli dotyczy Muranowa, dzielnicy, w której cegły powstały z ludzkiego cierpienia. Historia Muranowa, Dzielnicy Północnej, miejsca-po-getcie, to coś, czego nie da się w prosty sposób opowiedzieć. To wiele historii, które splatają się w […]
Claude Lanzmann brał czynny udział w walkach podczas II wojny światowej, przez wiele lat był dziennikarzem piszącym znakomite artykuły. Najbardziej znany jest jednak dzięki “Shoah”, kilkugodzinnym filmie, którego nakręcenie zajęło mu wiele lat. O swojej pracy nad tym obrazem szczegółowo opowiada w książce “Zając z Patagonii”. Praca nad “Shoah” nie była łatwym zadaniem. Lanzmann chciał […]