Jeżeli ktoś miałby przeczytać jedną jedyną książkę o wojnie, to powinna to być właśnie ta – „Życie i los” Wasilija Grossmana. Autor przedstawił w niej to, co sam widział, czego sam doświadczył oraz czego się dowiedział w rosyjskiej armii. W jednym się tylko pomylił. Stwierdził, że po wojnie faszyzm nie będzie miał racji bytu. Widzimy, […]
Michael Chabon, autor powieści: “Cudowni chłopcy”, czy brawurowego “Związku żydowskich policjantów” i jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy amerykańskich powrócił jakiś czas temu z kolejną powieścią. Tym razem jednak sięgnął po najbardziej osobisty (i zapewne najtrudniejszy) materiał literacki: historię własnej rodziny. Nie jest to jednak z pewnością typowa literatura wspomnieniowa. Dialog pierwszego i trzeciego pokolenia po […]
Czy prof. Jan Tomasz Gross jest kontrowersyjnym historykiem? Jeśli tak, to musielibyśmy uznać prawdę za kontrowersję. Stwierdzenie, że „Polacy zabili w czasie wojny więcej Żydów niż Niemców”, czy uznanie, że Polacy przyczynili się do śmierci 200 tys. Żydów, dla jednych jest niedopuszczalne, bo godzi w narodową potrzebę dobrego samopoczucia. Dla innych to zwykły fakt, którego […]
Kiedy Bóg zdecydował, że wystawi Abrahama na próbę, ten odpowiedział „Oto jestem”. Miał złożyć w ofierze swego syna i prawie to zrobił, powstrzymany w ostatniej chwili przez samego Boga. „Oto jestem”. Taka jest moja tożsamość, z tym się identyfikuję, w to wierzę, temu się poddaję. „Oto jestem”. הנני. Żydowskie życie może być proste. Jeżeli weźmiemy […]
Trudno pisać o tej książce bez zdradzania treści. Trudno jest też się od niej oderwać, kiedy już zacznie się czytać. Iris nie jest szczęśliwa. Ma męża, dwoje dzieci i piękne mieszkanie w Jerozolimie. Jej syn niedługo pójdzie do wojska, córka wyprowadziła się do Tel Awiwu, a ona sama jest u szczytu kariery zawodowej. Dziesięć lat […]
To nie jest książka, która kpi z muzułmanów lub jest im przeciwna. To książka, która oskarża nas, wygodnych Europejczyków, o chodzenie na skróty. Francois jest wykładowcą na Sorbonie. Zajmuje się literaturą. Nie tylko o niej uczy, ale też rozmawia o niej na co dzień ze znajomymi. Spotyka się ze znacznie młodszą od siebie Myriam, czyta […]
W słynnym opowiadaniu Washingtona Irvinga safandułowaty wieśniak, Rip Van Winkle, uciekając od gburliwej żony wyprawia się w góry i, pijany, zasypia, by obudzić się po dwudziestu latach. W Ameryce trwa właśnie wojna secesyjna, której człowiek sprzed jednej piątej wieku nijak nie może zrozumieć. Jest federalistą czy demokratą?, pytają odziani w dziwaczne stroje nieznajomi. „Bóg jeden […]
Współczesna Warszawa, jej mieszkańcy ze swoimi problemami, karierami, centrami handlowymi i całym zgiełkiem dookoła to tło, na którym Igor Ostachowicz postanowił umieścić akcję swojej powieści. Bo zdaniem autora współczesnej Warszawie, i wielu innym polskim miastom, brakuje pewnej istotnej tkanki, którą utraciła podczas wojny. Społeczność żydowska została unicestwiona, a wiele osób przeszło nad tym do porządku […]
Żołnierz, który patrzy z zainteresowaniem na nagie ciała młodych kobiet, mężczyzna, który przynosi kochance futro, z którego przed chwilą ktoś oderwał żółtą gwiazdę, maszyniści, którzy z braku węgla decydują się palić w piecu zwłokami dopiero co zastrzelonych dzieci. To bohaterowie kilkunastu opowiadań Krystiana Piwowarskiego, który postanowił opowiedzieć o Zgładzie z punktu widzenia tzw. zwykłych ludzi. […]
Niezależnie od tego co zrobimy i którą drogą pójdziemy przeszłość i tak nas dogoni, stając przed nami w najmniej oczekiwanym momencie. I będzie to nie tyle nasza własna przeszłość, co historia naszych dziadków, pradziadków i przodków, o których nawet nie mieliśmy pojęcia. Jonathan Safran Foer pisze w swojej książce, że naszą osobowość i sposób patrzenia […]