Ukazało się nowe wydanie książki „Czika, piesek w getcie” – adresowanej do młodego czytelnika opowieści z czasów Zagłady autorstwa Batszewy Dagan, byłej więźniarki KL Auschwitz, psycholog z wykształcenia, która jest pionierką w opracowaniu metod przekazywania dzieciom i młodzieży wiedzy o Zagładzie.
Książka przedstawia historię opartą na autentycznych wydarzeniach, które miały miejsce w jednym z gett na terenie okupowanej przez Niemców Polski. Bohaterką jest Czika – piesek pięcioletniego chłopczyka o imieniu Michaś, który stara się uchronić swojego pupila przed oddaniem go okupantom.
Bohater historii za wszelką cenę stara się uratować swojego ukochanego pieska w momencie, kiedy Niemcy wydali zakaz posiadania przez Żydów zwierząt domowych. W tle tej historii jest opowieść o getcie, do którego trafia rodzina bohatera, ale także kryjówce, dzięki której udało im się przetrwać wojnę, i o polskiej znajomej, która przechowuje Czikę do końca wojny.
– Opowiedziana przystępnym językiem historia jest propozycją dla rodziców i nauczycieli, którzy chcą przybliżyć swoim dzieciom i uczniom trudny temat Zagłady. Narracja prowadzona jest w sposób niezwykle wyważony i dostosowany do percepcji młodego odbiorcy – powiedziała Jadwiga Pinderska-Lech kierująca Wydawnictwem Muzeum Auschwitz.
– Olbrzymim walorem książki są nowe ilustracje autorstwa Aleksandry Cieślak, która w trakcie pracy nad nimi przestudiowała fotografie archiwalne z getta radomskiego, w którym podczas wojny przebywała Batszewa Dagan. Rysunki powstawały w konsultacji z pisarką – dodała Jadwiga Pinderska-Lech.
Dla autorki ilustracji Aleksandry Cieślak największym wyzwaniem była odpowiedź na dwa pytania: jak zilustrować cudze wspomnienia oraz jak pokazać świat, którego już nie ma? – Autorka postawiła przede mną ciekawe wyzwanie. Uznałam, że ilustracje mogą momentami wchodzić w rolę „rodzinnych fotografii”. Źródłem inspiracji były dla mnie zdjęcia z radomskiego getta i skansenu. Zależało mi, żeby przybliżyć młodemu odbiorcy tamte realia: chaty, wieś, wygląd ulic. Rysunki wykonałam tuszem, ale po edycji nabrały nieco „drzeworytniczego” charakteru, co jak myślę ożywiło ilustracje – powiedziała.
Batszewa Dagan urodziła się 8 września 1925 r. w Łodzi jako Izabella Rubinstein. Po wkroczeniu Niemców do rodzinnego miasta uciekła z rodzicami i rodzeństwem do Radomia. Podczas pobytu w getcie radomskim związała się z tajną organizacją młodzieżową Haszomer Hacair. Z ramienia tej organizacji jeździła do getta warszawskiego, skąd szmuglowała do Radomia gazetkę „Pod Prąd”.
W 1942 r. uciekła z getta radomskiego i dzięki fałszywym dokumentom przedostała się na teren Niemiec. Po kilku miesiącach została aresztowana i wysłana do Auschwitz, gdzie przebywała do początku 1945 r., kiedy wraz z innymi więźniarkami została ewakuowana do Ravensbrück, a później do Malchow. 2 maja 1945 r. została wyzwolona przez armię brytyjską. Po wyzwoleniu przeniosła się do Palestyny, gdzie wraz z mężem Paulem przyjęła nazwisko Dagan.
Pracowała jako przedszkolanka, następnie jako psycholog i wykładowca w seminarium nauczycielskim. Jej ogromnym zawodowym osiągnięciem jest stworzenie filozofii i wyjątkowej na skalę światową metody psychologiczno-pedagogicznej pomagającej przekazywać dzieciom i młodzieży wiedzę o Szoa. Batszewa Dagan jest autorką wielu publikacji dla dzieci i młodzieży wykorzystywanych w nauczaniu o Holokauście.
– W przeszłości pracowałam jako przedszkolanka. W Izraelu lato jest długie, przez większość roku chodzi się z krótkim rękawem. Dzieci, którymi się zajmowałam, pytały mnie, co za numer mam na ręku. Zastanawiałam się, jak mogę im odpowiedzieć na te pytania. Musiałam tłumaczyć to w bardzo prosty sposób – powiedziała Batszewa Dagan.
W 2016 r. była więźniarka przekazała do Zbiorów Muzeum Auschwitz niezwykłą osobistą pamiątkę – parę malutkich pantofelków, wykonanych w obozie przez jej przyjaciółkę.
Książka „Czika, piesek w getcie” dostępna jest w księgarni internetowej Muzeum, a także w księgarniach na terenie Miejsca Pamięci. Nakładem Muzeum Auschwitz ukazał się także jej tom wierszy Batszewy Dagan „Błogosławiona bądź wyobraźnio – przeklęta bądź!”.